-: हृदयविकाराची कारणे :-
१. मधुमेह
२. उच्च रक्तदाब
३. लठ्ठपणा
४. अनियमित आहार व व्यायाम
५. व्यसनाधिनता
६. तणावपूर्ण जीवनशैली
७. अनुवंशिकता
८. वाढलेली रक्तातील कोलेस्ट्रॉल (चरबी) पातळी
९. बैठी जीवनशैली
१०. प्रक्रिया केलेल्या आणि पॅकेज केलेल्या पदार्थांचा अधिक वापर (Fast Food)
-: हृदयरोगाची लक्षणे :-
१. छातीत दुखणे, जळजळ होणे
२. छातीत आवळणे / जड वाटणे
३. पाठदुखी / खांदे दुखी / हात दुखणे
४. अस्वस्थता, छातीत धडधड होणे
५. धाप लागणे, घाम येणे
६. मानेत त्रास होणे, जबडा दुखणे, घसा, पोटामध्ये किंवा मागे बाजूला दुखणे
७. चक्कर येणे, उलटी किंवा मळमळ,अशक्त वाटणे
८. पाय किंवा गुडघे यावर सूज येणे, थकवा येणे
-: हृदयरोग निदान व उपचार :-
हृदयरोग निदान करण्यासाठी हृदयरोग तज्ज्ञ खालील तपासणी करतात
१. इ.सी.जी
२. 2D इको
३. ट्रेडमिल टेस्ट
४. कोरोनरी अँजिओग्राफी
५. रक्तातील हृदयविकारासंबंधी चाचण्या उदा. – HsTROP I
६. २४ तास होल्टर Study
७. छातीचा एक्स-रे
हृदयविकाराच्या झटक्याचे निदान झाल्यानंतर कोरोनरी अँजिओप्लास्टी ह्या ह्रदयरोगावरील उपचार पद्घतीद्वारे हृदयाच्या स्नायूंना रक्तपुरवठा करणार्‍या बंद रक्तवाहिन्या (कोरोनरी आर्टरीज) स्टेंटद्वारे उघडल्या जातात व रक्तवाहिन्यांमधील रक्त प्रवाह पुन्हा सुरळीत केला जातो. ह्यामुळे रूग्णाच्या जीवितास होणारा संभाव्य धोका टळतो. ही एक जीवनदायी उपचार पद्धती आहे. गरज पडल्यास बायपास सर्जरी करण्यात येते.
-: हृदयरोग प्रतिबंध :-
१) नियमित व्यायाम – दररोज अर्धा तास चालणे (उदाहरणार्थ- फ़ास्ट चालणे, जॉगिंग, साइक्लिंग, पोहणे )
वजनावर व्यायामाने नियंत्रण आले म्हणजेच आजारांवरही नियंत्रण येते.
२) धूम्रपान वर्ज करणे – अति धुम्रपानामुळे अचानक होणाऱ्या मृत्यूचे प्रमाण वाढले आहे. ( Sudden Cardiac Death)
३) दारूचे व्यसन टाळणे
४ ) निरोगी आहार- संतुलित निरोगी आहार असावा. जेवणाचे ताट हे विविध पदार्थानी युक्त (रंगीबेरंगी) असावे.
आहारामध्ये मिठाचे प्रमाण (१.५ ग्रॅम / दिवस) नियंत्रित असावे. हिरव्या पालेभाज्या व फळांचा समावेश असावा.
५) जीवनशैलीत बदल –
ताणतणाव (STRESS) या शब्दातच त्याचे व्यवस्थापन दडले आहे.
– S – Strength – व्यायाम + ध्यानधारणा
– T – Time Management वेळेचे व्यवस्थापन
– R – Relations नातेसंबंध आप्तेष्ट, मित्र आणि इतर नाती जपणे.
– E – Easy Going- नात्यांतील सहजता
– S – Saving, Insurance, आर्थिक बचत, विमा
– S – Spirituality – अध्यात्मिकता
६) आरोग्याची KYC – ( Know Your Counts)
तुमचं वजन, रक्तदाब, शुगर, BMI आणि कोलेस्ट्रॉल याची माहिती असणे व नियमित तपासणी करणे.
७) डॉक्टरांनी दिलेल्या गोळ्या वेळेत खाव्यात व त्या स्वतःहून बंद करू नयेत.
:- Key Massege :- मूलमंत्र
निरामय जीवनशैलीची ABCD …
– A – Anxity – ताणतणाव व्यवस्थापन
– B – Bottle – मद्यपानावर नियंत्रण /प्रतिबंध
– C – Cigarettes – धुम्रपानावर प्रतिबंध
– D – Diet – योग्य आहार
– E – Exercise – योग्य प्रकारचा व्यायाम
– F – Friends – मित्र असावेत. तणाव नियंत्रणास मदत होते.
– G – Guru – आयुष्यास योग्य दिशा मिळण्यास गुरूची/पालकांची आवश्यकता असते.
– H – Humor – विनोद आयुष्य आनंदी करते.
– I – Insurance – Health Insurance. आरोग्य विमा, संकट काळी मदत होते.
– J – Joy – आनंद
दवा में कोई खुशी नही
और खुशी जैसी कोई दवा नही
– K – Knowledge – ज्ञानी असणे
– L – Legitimate – कायद्याचे पालन करणे……. इत्यादी…
